Op maandag 30 september besprak de commissie Samenleving het Rekenkamerrapport over laaggeletterdheid. De Zoetermeerse Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar hoe toegankelijk de digitale dienstverlening van de gemeente Zoetermeer is vanuit het perspectief van een laaggeletterde. Aanleiding voor dit onderzoek is het steeds digitaler worden van de samenleving en de grote belangstelling van verschillende fracties voor dit onderwerp. âLaaggeletterdheid beperkt mensen enorm. Niet alleen de schaamte en mentale druk die mensen erbij voelen en het uitstromen op lagere opleidingsniveaus dan ze mogelijk aan kunnen, maar ook de mindere ontwikkelmogelijkheden en de gevolgen daarvan voor bijvoorbeeld werk en inkomen zijn negatief levensbepalendâ, aldus VVD-raadslid en woordvoerder namens de fractie over dit onderwerp: âHet goede nieuws is dat mensen hier zelf wat aan kunnen doen en dat wij hen hierbij kunnen helpen. De gemeentelijke website, net zoals alle andere vormen van gemeentelijke communicatie, in zo eenvoudig mogelijke taal vormgeven, zorgt ervoor dat mensen in contact kunnen komen, zijn en blijven. Andere dienstverleningskanalen -direct met een mens spreken- moeten ook effectief ingezet wordenâ.
De Rekenkamer heeft op basis van de uitkomsten van het onderzoek vier aanbevelingen geformuleerd. De eerste aanbeveling luidt: overweeg implementatie van de suggesties die de Taalambassadeurs en Stichting Lezen en Schrijven hebben gedaan over taalgebruik, woorden, contactgegevens en melding of klacht. De reactie van het college hierop is dat dit al gedaan wordt en dat men dit zal blijven doen.
De tweede aanbeveling is dat kennis moet worden genomen van de Sociale Digitale Standaard en blijf aandacht houden voor Direct Duidelijk. Het college stelt als reactie hierop dat de aanbeveling van de Rekenkamer met betrekking tot de Sociale Digitale Standaard al deel uitmaakt van de werkprocessen en er is blijvende aandacht is voor Direct Duidelijk.
De derde aanbeveling luidt dat zaken samen mét ervaringsdeskundigen moet worden aangepakt: voeg laaggeletterden toe aan de Toegankelijkheidsraad, maak vaart met het lezerspanel en zet deze ook in voor de gemeentelijke website. Het college stelt dat de Toegankelijkheidsraad en de Adviesraad Sociaal Domein een andere functie hebben, waarbij Laaggeletterdheid minder goed past. Daarom zal aansluiting worden gezocht bij het Digitale Huis Zoetermeer. Zij adviseren een keer per jaar over taal en gebruiksvriendelijkheid van de gemeentelijke website.
Tot slot adviseert de Rekenkamer in de vierde aanbeveling een goede balans te zoeken tussen digitale dienstverlening en andere kanalen. Hiervoor is een nieuwe toelichting met aandacht voor de menselijke maat en maatwerk nodig. Standpunt is dat de inwoner bepaalt welk kanaal ze willen gebruiken en wij volgen. Het college stelt als reactie op deze aanbeveling dat op basis van de invoering van de Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer (WMEBV) dit in 2023 al beleid is. In 2024 gaat de gemeente werken met een vrije inloop-balie waar inwoners ook zonder afspraak terecht kunnen voor vragen.
Thera Hoekstra: âDe aanbevelingen van de Rekenkamer en de reactie van het college erop zijn helder. Wat opvalt is wel dat uit het onderzoek blijkt dat zaken nog niet genoeg worden opgepakt of uitgevoerd, terwijl het college dit wel lijkt te vinden, zie bijvoorbeeld de reactie op de eerste aanbeveling. Het college onderschrijft de aanbeveling maar geeft de facto aan dat ze dit al doen. Kennelijk niet genoeg, anders was het geen aanbeveling geweestâ.
