Tijdens het perspectiefdebat op maandag 30 januari 2025 maakte VVD-fractievoorzitter Lisette Sandifort op treffende wijze duidelijk waar de prioriteiten van de Zoetermeerse VVD liggen. ‘De motor van deze stad draait op volle toeren’, begon ze haar betoog: ‘maar het is verstandig om regelmatig onder de motorkap te kijken: waar kunnen we zuiniger rijden, waar loopt het vast, waar moeten we investeren om vooruit te blijven gaan?’. De metafoor van de auto liep als een rode draad door haar bijdrage. Sandifort vertelde openlijk dat ze, na jarenlang zonder auto te hebben geleefd, toch weer achter het stuur is gekropen. ‘De keuze daarvoor en hoe je vervolgens verstandig met een auto omgaat, kent een hoop parallellen met hoe we met onze stad moeten omgaan: goed onderhoud, geld reserveren, oog voor de omgeving en verstandig gebruik maken van wat wel en niet kan’.
De VVD benadrukte het belang van een sterke, maar slanke overheid. Sandifort: ‘We willen een sterke overheid die doet wat nodig is, zonder verspilling’. Dat vertaalt zich in concrete voorstellen die tijdens het debat werden ingediend. Zo stelde de fractie voor om het adoptiegroen, waarbij inwoners zelf stukjes openbaar groen onderhouden, efficiënter te organiseren: minder geld naar administratie, meer naar planten.
Ook riep de Zoetermeerse VVD het college op om het programma Vrije Tijd vanaf 2027 te laten bijdragen aan de benodigde bezuinigingen. ‘Nu dragen veel andere programma’s bij aan het sluitend maken van de begroting en het programma Vrije Tijd nauwelijks. Dat is niet evenwichtig’. Daarnaast wil de VVD inzicht in de kosten en opbrengsten van participatietrajecten: ‘Participatie is waardevol, maar ook kostbaar. Daar hoort sturing op effectiviteit bij’.
Op het gebied van veiligheid liet Sandifort geen ruimte voor twijfel: ‘Veiligheid is geen luxe, het is een basisvoorwaarde. De motor van een stad hapert als mensen zich onveilig voelen’. De Zoetermeerse VVD is dan ook trots dat in deze coalitie het aantal structurele BOA’s is verhoogd naar 21, maar vindt het onhoudbaar dat 7 BOA’s nog incidenteel gefinancierd zijn. ‘De meldingen nemen toe. De werkdruk is hoog. En 28 BOA’s voor een stad als Zoetermeer is echt het minimum’. Daarom werd een motie ingediend om deze plekken structureel te maken.
In stad draait niet alleen op overheidsinzet. ‘De motor van de stad is niet alleen de overheid. Het zijn juist ook de ondernemers, de winkeliers, de creatievelingen die het verschil maken’. De VVD stelt daarom een initiatief voor dat in andere gemeenten al succesvol is gebleken: een wedstrijd waarbij startende ondernemers een jaar lang voor één euro een winkelruimte kunnen huren. ‘We helpen er ondernemers mee, pakken leegstand aan én versterken de wijkwinkelcentra. Het kost maximaal € 100.000 en levert veel meer op’.
Tot slot zette de VVD kritische kanttekeningen bij het voornemen van het college om € 5 miljoen uit de algemene reserve in te zetten. ‘Dat vinden wij niet verstandig. De algemene reserve is ons schokdemper. Als je die doorknipt, voel je iedere hobbel veel harder’. De fractie roept het college op om structurele keuzes voorop te zetten en niet telkens te grijpen naar tijdelijke financiële oplossingen.
‘De stad groeit, en dat is goed’, sloot Sandifort af: ‘Maar we moeten tegelijk zorgen dat de motor blijft draaien. Dat we het onderhoud blijven doen. Dat we investeren in veiligheid. Dat we ruimte blijven bieden aan initiatief. En dat we als overheid durven zeggen: het kan efficiënter, en dat gaan we dan ook doen’. Met voorstellen gericht op minder verspilling, meer veiligheid en meer kansen voor ondernemers laat de VVD opnieuw zien waar zij voor staat: een krachtige stad, gebouwd op gezond verstand.
De Perspectiefnota werd met 35 stemmen voor en 3 stemmen tegen aangenomen. Een mooi succes voor VVD-wethouder Jan Iedema.
Hieronder de integrale tekst van de inbreng van Lisette Sandifort in haar eerste termijn van het Perspectiefdebat:
Voorzitter. In de periode dat wij dit perspectiefdebat voorbereidden, ben ik na jarenlang autoloos door het leven te gaan, overstag gegaan. Sorry, GroenLinks, maar ik heb inmiddels dus weer een auto. En de keuze daarvoor en hoe je vervolgens verstandig met een auto omgaat, kent een hoop parallellen met hoe we met onze stad moeten omgaan: koop ik een auto, of ga ik hem tijdelijk ‘inhuren’, hoe pleeg ik goed onderhoud, je moet geld reserveren voor onvoorziene kosten, oog houden voor de omgeving, slim gebruik maken van wat wel en niet kan. En zo kan ik nog wel even doorgaan. De motor van deze stad draait op volle toeren. Toch is het voor ons, net als bij een auto, heel verstandig om regelmatig onder de motorkap te kijken: waar kunnen we zuiniger rijden, waar loopt het vast, waar moeten we investeren om vooruit te blijven gaan? En gelukkig. Het Rijk komt weer voor een jaartje een klein beetje over de brug: het is nog geen APK met zware ingrepen. De echte pijn blijft – gelukkig – voorlopig nog uit. Maar de signalen op het dashboard liegen er niet om. We zien het aankomen: vanaf 2027 moeten we mogelijk steviger bijsturen. En daarom moeten we vandaag al zorgen dat de motor zuiniger en slimmer gaat draaien. Niet pas als het dashboard begint te piepen.
Voor de VVD zijn drie dingen belangrijk: (1) We willen een sterke overheid die doet wat nodig is, zonder verspilling. (2) We willen een veilige stad, waarin inwoners zich beschermd en gezien voelen. (3) En we willen dat er kwaliteit blijft worden toegevoegd aan onze stad – aan de buitenruimte, de voorzieningen, de kansen voor ondernemers en bewoners. Dat zijn voor ons de drie tandwielen die samen de motor draaiende houden. We zijn dan ook blij dat het college in de perspectiefnota laat zien: waar het kan, maken we de gemeente efficiënter. Dat is verstandig. Daar wordt onze gemeente sterker van. En het is ook wat we als VVD belangrijk vinden: eerst kijken waar we slimmer kunnen werken, en pas daarna bij de mensen aankloppen. Niet andersom. Ten aanzien van een sterke, slimme overheid, dienen we graag vier voorstellen in. Ik start met een motie over het efficiënter behandelen van WMO-aanvragen. Wij denken dat hier echt nog een stap te zetten valt en dat we die stap ook moeten zetten.
Een andere kans voor efficiënter werken zonder kwaliteitsverlies is ons voorstel over het adoptiegroen. We willen dit graag behouden – want het is prachtig om te zien hoeveel zorg en liefde inwoners in hun buurt steken maar wel efficiënter organiseren. Geen geld naar regels en administratie, maar alleen een kleiner potje voor de planten. Zo houden we de motor draaiend, met een stuk minder brandstof.
We dienen ook een motie in om het programma Vrije Tijd vanaf 2027 te vragen met eigen voorstellen te komen voor efficiëntie en herprioritering. Nu dragen veel andere programma’s bij aan het sluitend maken van de begroting – en vrije tijd nauwelijks. Dat is niet evenwichtig. Juist om kwaliteit te behouden, moeten we álle onderdelen van de motor goed afstellen. Tot slot kijken we naar participatie. Participatie is waardevol, maar ook kostbaar. En verspreid. We willen inzicht. Hoeveel geven we uit? Wat levert het op? Wie bereiken we ermee? Dat inzicht is nodig om te blijven sturen op effectiviteit. Ook daar hoort een motie bij.
Voorzitter, dan veiligheid. Veiligheid is geen luxe, het is een basisvoorwaarde. De motor van een stad hapert als mensen zich onveilig voelen. Dan durven mensen niet meer de straat op, wordt overlast niet aangepakt en groeien frustraties. Dat kunnen we ons in Zoetermeer niet permitteren. Daarom zeggen we: veiligheid is niet onderhandelbaar. We zijn er trots op dat we in deze coalitie het aantal structurele BOA’s al hebben kunnen verhogen naar 21. Maar 7 van onze BOA’s zijn nog incidenteel gefinancierd. Die zijn tijdelijk. En dat is niet houdbaar. Daarom komen we vandaag met een motie om deze 7 tijdelijke BOA’s structureel te maken. De meldingen nemen toe. De werkdruk is hoog. En 28 BOA’s voor een stad als Zoetermeer is echt het minimum.
Voorzitter. Als VVD geloven we in ruimte geven. In kansen bieden. In mensen die initiatief tonen en iets willen opbouwen. De motor van de stad is niet alleen de overheid – het zijn juist ook de ondernemers, de winkeliers, de creatievelingen die het verschil maken. Daarom komen we vandaag met een voorstel voor een wedstrijd voor startende ondernemers: een jaar lang huren voor 1 euro. Een prachtig initiatief dat in gemeenten als Apeldoorn en Hengelo al succesvol is geweest. We helpen er ondernemers mee, pakken leegstand aan én versterken wijkwinkelcentra én het centrum. Het kost maximaal € 100.000 – en levert zo veel meer op. Ondernemerschap, lokale verbinding, nieuwe energie in de stad.
Voorzitter. Het is ook heel belangrijk om heel duidelijk te zijn: dit gaan we dus níet doen. We willen niet bezuinigen op zwerfvuil ruimen. In eerste instantie leek dit een bezuiniging te zijn met zichtbare gevolgen – minder schoon, meer verloedering. Gelukkig blijkt uit beantwoording dat dit niet het geval is en er voldoende externe middelen zijn om te blijven opruimen. Dat willen we wel zwart op wit geregeld hebben. Daarom dienen we hiervoor een amendement in: niet ‘zwerfvuil ruimen beperken”, maar “anders financieren’. En we willen niet bezuinigen op verkeersmaatregelen of het beheer van de openbare ruimte. Dat raakt direct aan de veiligheid en leefbaarheid van onze wijken. Als je de motor niet onderhoudt, loop je straks vast. Dat geldt letterlijk voor onze infrastructuur. Daarom dienen we ook hier een amendement in om deze bezuinigingen te schrappen
Voorzitter, dan nog een voorstel om onnodige overlast in onze stad te beperken: onze motie over de LED-borden. Er is wat ons betreft niks mis met deze borden, we vinden ze echt prima in onze stad passen. Maar sommigen zijn net wat ongelukkig geplaatst. We willen graag dat de borden op plekken die overlast in woningen veroorzaken of tot verkeersonveilige situaties kunnen leiden, worden gedraaid of verplaatst.
Voorzitter. Er is één onderdeel van de perspectiefnota waar wij als VVD best veel moeite mee hebben. En dat is de inzet van € 5 miljoen uit de algemene reserve. Laat daar geen misverstand over bestaan: wij vinden dit niet verstandig. We begrijpen dat het prettig is dat we nu geen harde keuzes hoeven maken. Maar dat gemak is tijdelijk. En iedere greep uit de kas maakt ons kwetsbaarder. Zeker nu we praktijkgericht begroten en daarmee al minder ‘vet op de botten’ hebben in onze raming. Dat vinden we overigens een goede stap – maar dan moet je dus wél je reserves in stand houden om mee te kunnen bewegen bij tegenvallers of nieuwe ontwikkelingen. De algemene reserve is ons schokdemper. Als je die demper doorknipt, voel je iedere hobbel veel harder. We willen daarom helder stellen: dit mag geen jaarlijks patroon worden. En we roepen het college op om vanaf nu structurele keuzes voorop te zetten. Niet pas als het écht moet, maar als onderdeel van goed bestuur.
Voorzitter, tot slot. We staan voor een grote opgave. De stad groeit, en dat is goed– maar we moeten tegelijk zorgen dat de motor blijft draaien. Dat we het onderhoud blijven doen. Dat we investeren in veiligheid. Dat we ruimte blijven bieden aan initiatief. En dat we als overheid durven zeggen: het kan efficiënter, en dat gaan we dan ook doen. De voorstellen die we vandaag doen passen daar allemaal in. Ze houden de stad draaiend, met minder verspilling, meer veiligheid en meer kansen. We steunen om die reden ook een aantal voorstellen van andere partijen. We zien overigens ook nog hier en daar wat overlap in voorstellen. En daar zag ik de laatste parallel met mijn auto. Of eigenschap mijn rijvaardigheid. Ik geef eerlijk toe, binnen de lijntjes parkeren is niet mijn sterkste eigenschap en kost me vaak een paar keer steken. Ik hoop dat we dat vandaag met elkaar ook nog kunnen doen, zodat de overlappende voorstellen niet botsen, we ze netjes kunnen uitlijnen en samen dus doen wat nodig is.
