De Zoetemeerse gemeenteraad heeft op 27 november 2023 vastgesteld, dat het instrument referendum een passende invulling is op de representatieve democratie. Daarbij heeft de raad
besloten om de geldende referendumverordening 2005 te actualiseren. Op maandag 10 februari 2024 werd het aangepaste concept-referendumverordening in de commissie Plenair besproken. Voor de Zoetermeerse VVD voerde fractievoorzitter Lisette Sandifort het woord: ‘De VVD is geen voorstander van referenda. De redenen daarvoor zijn dat besluiten laten zich moeilijk vangen in ja/nee antwoorden en veel liever betrekken we inwoners vooraf. Maar de VVD vindt ook dat, als je inwoners dan toch de kans tot een referendum biedt en dus een referendumverordening hebt, dat de manier waarop dan ook duidelijk moet zijn. En haalbaar. En daar schort het aan in het voorliggend voorstel’.
De voorgestelde verordening is naar het oordeel van de VVD niet duidelijk genoeg en het klopt ook niet met eerdere besluitvorming door de gemeenteraad. Naar aanleiding van de evaluatie van het referendum over het afvalbeleid heeft de raad zich uitgesproken dat een referendum geen onderdeel van het participatiebeleid is maar slechts als correctie op genomen besluiten die daarvoor in aanmerking komen, hoort te worden ingezet. Het voorliggend voorstel voldoet niet hieraan. ‘Ik kan dan ook niet anders concluderen dan dat er twee opties zijn. De referendumverordening klopt wel, maar de commissieleden begrijpen het niet. Of de verordening klopt niet’, aldus Lisette Sandifort: ‘In beide gevallen lijkt het mij goed dat het college er opnieuw naar kijkt, waar nodig aanpast en vooral: toelicht. En we hopen dat het college daarbij zorgvuldig afweegt hoe zwaar de drempels worden gemaakt. Laten we, zeker in deze tijd, alsjeblieft geen onnodig hoge drempels opwerpen voor inwoners die hun stem willen laten horen, via welk instrument dan ook’. Op
Naar aanleiding van de kritische kanttekeningen van ook andere raadsfracties bood burgemeester Bezuijen, portefeuillehouder namens het college, de commissie aan het raadsvoorstel terug te nemen om te bezien op welke wijze het aangepast kan worden. De commissie besloot op dit aanbod in te gaan. Het raadsvoorstel wordt dus niet op 17 februari 2024 in de raad behandeld.
Waar gaat het over? In 2022 heeft de gemeente Zoetermeer, op initiatief van de bevolking, een referendum georganiseerd over het besluit van de gemeenteraad over het nieuwe afvalbeleid. De uitkomst was dat het nieuwe afvalbeleid niet werd ingevoerd. Naar aanleiding van dit referendum heeft de Rekenkamer van Zoetermeer een evaluatie uitgevoerd op het instrument referendum en in het bijzondere het referendum uit 2022. Dit heeft geleid tot de aanbeveling om de
referendumverordening aan te passen. Eén daarvan is het opstellen van een nieuwe
referendumverordening.
